Mens, kampnummer, getuige

Met zijn aankomst in de hel van Birkenau krijgt Natan Ramet ook een andere naam en identiteit. Die bestaat uit zes cijfers: 160242. De Duitsers beschouwen hem niet meer als mens maar als kampnummer. ‘Jij hebt geluk, jij wordt hier aan het werk gezet’, fluistert het meisje dat het nummer op zijn linkervoorarm tatoeëert. Hij vraagt haar wat er met zijn oom gebeurt, die géén naald in zijn huid krijgt. Ze wijst gelaten naar de rokende schoorsteen even verderop. ‘Je oom verlaat nu de schoorsteen als rook, en als het vandaag niet is, dan vannacht. En als het vannacht niet is, dan morgen.’

Natan Ramet overleeft de kampen. Als een van de weinige uit zijn omgeving. Van zijn 58 uit België gedeporteerde familie- en schoonfamilieleden ziet hij er twee terugkeren. Van zijn 140 uit Polen weggevoerde familieleden vijf. Dit boek evoceert die gruwelijke geschiedenis. Maar het vertelt ook hoe Natan na de Shoah rechtkrabbelt en getuigt. Hij staat mee aan de wieg van het Joods Museum van Deportatie en Verzet en later de Kazerne Dossin. Een verhaal over verwerken maar nooit vergeten.