De vermarkting van kunst en cultuur

De vermarkting van kunst en cultuur is meer dan Bumba en de clown van McDonald’s. De crisis gaat dieper. Kunst, kunstkritiek en cultuurbeleid zitten in de greep van het marktdenken. Kunst wordt koopwaar, de kunstenaar een merk, de cultuurliefhebber een klant. Cultuurhuizen gedragen zich als bedrijven, vechtend om marktaandeel. Kunstkritiek mist een brede horizon. Het cultuurbeleid ziet kunst en cultuur als economie. Subsidies moeten financiële return opleveren. Want er zou geen alternatief zijn.

Besparen, vermarkten en privatiseren: dit beleid promoot sloopinstrumenten als taxshelter, crowdfunding en privaat-publieke samenwerking. Uitverkoop heet dan ‘alternatieve’ financiering. Het maakt de vrije kunstenaar onvrij.

Het goede nieuws? Hoe meer de vermarkting zich opdringt, hoe meer cultuurwerkers het helemaal anders willen aanpakken. Ze experimenteren en verbeelden hoe we de samenleving duurzaam en solidair kunnen vormgeven.

Een boek over Mad Max, postmodern dwalen, Gerhard Richter, Michaël Borremans, selfies, Hart boven Hard, Tomorrowland, Gramsci. Over Sven Gatz, soevereine kunstenaars… en u.

Sociologos (2018)
"Een boek met een kraakheldere boodschap: zelfs de kunstwereld, een plek waarvan doorgaans wordt gesteld dat andere waarden dan geld tellen, wordt overgenomen door marktnormen." 

rekto:verso (November 2016)
"Buy Buy Art is een boek dat je direct en onverbiddelijk het bredere maatschappelijke belang duidelijk maakt van een schijnbaar interne discussie zoals die over de sociale rechten van de individuele kunstenaar." - lezen

Etcetera (05-10-2016)
"Cultuur lijkt vandaag, zoals de filosoof het verwoordt, shot by both sides. Enerzijds moet zij inboeten aan structurele overheidssteun omdat het huidige neoliberale beleid inzet op privatisering. Anderzijds wordt ze onder de voet gelopen door een marktconform denken dat de kunstwereld zelf mee in de hand werkt. Buy Buy Art is een genuanceerde en grondige analyse van deze sandwichpositie én een zoektocht naar uitwegen. (...) Vanderbeeken wil het grotere plaatje schetsen en dat is net de meerwaarde van dit boek." - lezen

Marc De Kesel, filosoof, Radboud Universiteit Nijmegen (September 2016)
Buy Buy Art laat geen mes ongebruikt om diep in het huidig kunst- en cultuurbeleid te snijden en er ongenadig de etter van de neoliberale marktlogica bloot te leggen. Sven Gatz’ culturele lente blijkt akelig blauw. Dat Vanderbeeken zijn stellingen ook in een bredere kapitalismekritiek inbedt, maakt zijn boek tot een ‘must’, ook voor hen die zich niet tot de inner circle van de kunst- en cultuursector behoren.

Radio Centraal (11-07-2016)
Interview met Robrecht Vanderbeeken - lezen

Aktief (juli-september 2016)
Robrecht Vanderbeeken: "Ons cultuurbeleid is een spiegel voor de cultuurstrijd."

Bart Caron, Vlaams Parlementslid Groen (Juni 2016)
"Robrecht Vanderbeeken fileert de vermarkting van het cultuurbeleid op virtuoze wijze. Hij slaagt erin de schijnbaar onschuldige mechanismes te ontrafelen die binnensluipen in het cultuurbeleid van de Vlaamse overheid, maar vooral van de Europese Unie. Hij stelt daar de soevereine kunstenaar tegenover. Warm én opgewonden werd ik nog het meest van zijn laatste hoofdstuk, een pleidooi voor een beleid dat plaats geeft aan de verbeelding, aan kunsteducatie, aan emancipatie van de geest."

Sampol (Juni 2016)
"In het boek Buy Buy Art wordt de kritische stem tegen het verworden van kunst en cultuur tot marktproducten stevig gestaafd met soms onhutsende feiten, sterke argumenten en rijke literatuurbronnen. (...) Buy Buy Art is meer dan lezenswaardig. Niet alleen voor mensen in de culturele sector (voor hen is het 'verplichte' lectuur te noemen), maar ook voor al wie een grondige analyse wil maken van het (neo)kapitalisme en het (neo)liberale denken."

Platform BK (23-05-2016)
"Als primeur in Nederland publiceert Platform BK een hoofdstuk uit ‘Buy Buy Art’." - lezen

Gonzo (Maart 2016)
"Voor wie zich boos wil maken is dit een goed, veelomvattend en interessant boek waar veel uit te halen is. (...) Je zou er een hele Gonzo mee kunnen vullen, een geslaagd startpunt. (...) voor vele verdere discussies."

Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging (Maart 2016)
"Het boek is een pleidooi om het lef te hebben verschillende (expressies van) cultuurvormen naar waarde te (durven) schatten en tegenover elkaar te plaatsen zodat duidelijk wordt waar ze voor staan. Dat is wat de opdringerige neoliberale “waarden” beletten, door enkel belang te hechten aan de gebruikswaarde van de kunst en niet aan het veelzijdige en “het nut” van de dingen, wars van hun “waarde” als verkoopsartikel." - lezen

Optische Fenomenen (Maart 2016)
"De auteur van Buy Buy Art heeft de huidige situatie op een kritische wijze en vooral met een boeiende en fascinerende aanpak en gedetailleerdheid beschreven in drie samenhangende gedeelten. (...) Voor beheerders, curatoren, directeuren, beleidsmakers en voor voorzitters van Vrienden van het Museum belangrijke beschouwingen voor toekomstige structuur in cultuur- en kunstbeleid."

Bar du Matin (radio 1) (21-02-2016)
Gesprek met Robrecht Vanderbeeken, Jean-Jacques De Gucht en Stef Van Bellingen. - lezen

Uitpers (08-02-2016)
"‘Buy buy art’ is een inspirerend boek, strak en sterk geformuleerd, van een geëngageerde cultuurfilosoof die heel zijn intellectuele achtergrond inzet - ook bij momenten zijn cursus logica - om de grote uitverkoop van kunst en cultuur niet alleen aan te klagen, maar ook om te zetten in een hoopvol perspectief. Zeker lezen met Rekto:Verso er gratis bovenop!" - lezen

Solidair (Februari 2016)
"In de besparingsdrift van de voorbije jaren was de cultuursector verhoudingsgewijs een van de zwaarst getroffen sectoren. Is er dan
geen politieke interesse voor kunst en cultuur? Toch wel. Er zijn wel degelijk politieke plannen voor de sector, en die zijn ronduit alarmerend. Filosoof Robrecht Vanderbeeken schreef er met Buy Buy Art een boek over." - interview met Robrecht Vanderbeeken

Roger D'Hondt, freelance curator (27-01-2016)
"Buy Buy Art is een uitstekend onderbouwd boek." - Welkunst - lezen

Klara - Pompidou (14-01-2016)
Interview - herbeluisteren

DeWereldMorgen (06-01-2016)
'Buy buy art is een inspirerend boek, strak en sterk geformuleerd, van een geëngageerde cultuurfilosoof die heel zijn intellectuele achtergrond inzet - ook bij momenten zijn cursus logica - om de grote uitverkoop van kunst en cultuur niet alleen aan te klagen, maar ook om te zetten in een hoopvol perspectief. Zeker lezen met Rekto:Verso er gratis bovenop!' - lezen

Linxplus (januari 2016)
"Vanderbeeken was al langer bekend in de brede kunstensector om zijn opinies en (vaak terechte) verontwaardiging. Nu gaat hij breder met dit stevige boek over de vermarkting van kunst en cultuur" - lezen

De Apotheker (10-12-2015)
'Dit is geen boek dat je even tussendoor leest en het feit dat auteur Robrecht Vanderbeeken doctor in de wijsbegeert is, zorgt ervoor dat hij buiten de lijntjes durft te kleuren. Dat hij anders durft te denken over de waarde van kunst...'