Tekst achterflap
Het boek Jan Toorop als Dalang is een kunstboek, waarin het werk van Toorop wordt bekeken vanuit de creatieve invloeden van de tijd waarin hij leefde. Zelf was hij iemand die de kunstenaars van dat moment veel aandacht gaf en hun werk verspreidde. Het is echter ook een biografisch boek, waarin zijn levensloop wordt beschreven. De analyse van zijn kunst is bovendien beschreven vanuit de synergie van zijn levensloop en zijn kunst, waardoor het ook deels een roman is, omdat het de psychologische analyse van de schrijver is. En ten slotte is het ook een empirisch wetenschappelijk boek, omdat de analyse veronderstellingen oplevert die aan de hand van een nauwkeurig onderzoek getoetst worden. Dit alles bij elkaar leverde een nieuwe kijk op het werk van Jan Toorop en resulteerde in een nieuwe eigen stijl: de Klitikstijl. De kern waar de analyse om draait, is misschien wel zijn magnus opus, de veertien staties van de Kruisweg van Christus. Dit werk is wellicht onderbelicht gebleven omdat dit een christelijk element is. Als niet-katholiek betreur ik dat, omdat het voor het begrijpen van Toorop van belang is; het behelst de kern van zijn bestaan , wat hij zelf verwoordde als: Indië kan niet uit mij worden weggedacht. De grondslag van mijn werk is Oostersch. Het is een Indische Kruisweg en Jan Toorop is de schimmenspeler, de Dalang. Dr. Martine F. Delfos is biopsycholoog en schreef verscheidene boeken op verschillende gebieden, ook over kunst. Informatie over haar werk is te vinden op: www.mdelfos.nl, de 'kunst en literatuur'-pagina is: www.mdelfos.nl/kunst-en-literatuur. In zijn voorwoord schrijft Benno Tempel, directeur Kröller-Müller Museum, voorheen directeur Kunstmuseum Den Haag: "Delfos’ net even andere manier van formuleren dan gebruikelijk in kunstgeschiedschrijving en haar durf om te interpreteren en waar te nemen, werken verfrissend."
Biografie
Dr. Martine France Delfos studeerde eind jaren zestig klinische psychologie (klinische research) en begin jaren negentig Franse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Utrecht. In 1999 promoveerde zij op een psychologisch en letterkundig onderzoek over rouwverwerking bij Franse schrijvers. Zij is opgeleid als wetenschappelijk onderzoeker, klinische psychologie, en is vervolgens in de praktijk gaan werken sinds 1975. Daar heeft ze langdurig ervaring opgedaan in het diagnosticeren en behandelen van kinderen, jeugdigen en volwassenen. Zij is onder andere gespecialiseerd in relatietherapie, autisme en eetstoornissen. Vanaf 1994 verzorgt zij naast haar therapeutische praktijk nascholing aan psychologen, psychiaters, orthopedagogen, artsen, maatschappelijk werkers en groepsleiders. In 1997 richtte zij het PICOWO op: Psychologisch Instituut voor Consultatie, Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek om haar researchwerk vorm te geven. Vanuit de combinatie van een researchopleiding en een therapeutische praktijkervaring begon ze haar kennis om te zetten in biopsychologische modellen. Daarbij worden verschillende wetenschapsgebieden betrokken met name psychologie, biologie, chemie, en wiskunde. Martine Delfos hecht er belang aan dat er een verbintenis is tussen wetenschap en praktijk. De modellen die zij ontwikkelt, staan in directe relatie tot de maatschappelijke en wetenschappelijke werkelijkheid. Naast haar werkzaamheden als zelfstandig gevestigd therapeut en docent publiceerde zij vanaf 1993 onder andere op het gebied van de psychologie. Verscheidene handboeken en specialistische boeken, onder andere over gespreksvoering met kinderen (Luister je wel naarmij? Gespreksvoering met kinderen tussen vier en twaalf jaar), gespreksvoering met pubers en adolescenten (Ik heb ook wat te vertellen! Gespreksvoering met pubers enadolescenten) en verschillen tussen mannen en vrouwen (De schoonheid van het verschil.Waarom mannen en vrouwen verschillend zijn én hetzelfde). In 1994 ontving zij de Wilhelminaprijs voor haar eerste vier therapeutische kinderboeken. In deze serie zijn inmiddels twintig boeken verschenen. Vanaf 1997 verscheen een serie van tien kinderboeken over seksuele voorlichting. Omdat wetenschap dynamisch is, wordt in nieuwe drukken van haar boeken steeds het meest recente onderzoek verwerkt. Verschillende van haar boeken zijn in vertaling verschenen (Engels, Duits, Frans, Spaans en Burmees). Van 2008 tot 2012 was zij lector aan de Hogeschool Edith Stein (HES) / Twente School of Education (TSE), met als leeropdracht: Virtuele ontwikkeling van jeugdigen. Sinds 2010 is zij als Visiting Professor verbonden aan de International University of Sarajevo in Bosnië-Herzegovina en vanaf 2011 als Visiting Professor aan de Universidad Central del Ecuador in Quito, Ecuador. In beide landen zet zij zich in bij het opzetten van de autisme hulpverlening.
Inhoudsopgave
Voorwoord 8 Ter intro 11 Jan Toorop 13 Met wortels en ziel gebonden aan Nederlands-Indië De kruisweg 19 Via Dolorosa De kruisweg van Jan Toorop 22 De Klitikstijl Een glazen kruisweg voor de kerk Heilige Maria Koningin (De Bron) 31 Vergelijken van waskrijttekeningen en glaspanelen 35 De staties 38 Pre-statie 40 Gebed voor den kruisweg Eerste statie 42 Jezus wordt ter dood veroordeeld Tweede statie 44 Jezus neemt het kruis op zijn schouders Derde statie 46 Jezus valt voor de eerste maal onder het kruis Vierde statie 48 Jezus ontmoet zijn moeder Vijfde statie 50 Simon van Cyrene helpt Jezus het kruis te dragen Zesde statie 52 Veronica droogt het aangezicht van Jezus af Zevende statie 54 Jezus valt voor de tweede maal onder het kruis Achtste statie 58 Jezus troost de wenende vrouwen Negende statie 60 Jezus valt voor de derde maal onder het kruis Details van statie 9 gebruikt voor bij de paginanummering 63 Tiende statie 64 Jezus wordt van Zijne klederen beroofd Elfde statie 66 Jezus wordt aan het kruis genageld Twaalfde statie 70 Jezus sterft aan het kruis Dertiende statie 72 Jezus wordt van het kruis afgenomen Veertiende statie 74 Jezus wordt in het graf gelegd Epiloog 77 Bijlage 78 Literatuur 84 Verantwoording van de illustraties 86 Over de auteur 88
