17 oktober 1941. In de Willem De Vochtstraat in Puurs stopt een overvalwagen. Feldgendarmen springen eruit, vallen een pand binnen en sleuren een jongeman naar buiten. Zijn naam is Clement Dielis. Hij is 22, werkt op het gemeentehuis, voetbalt bij Excelsior Puurs en heeft een lief dat Josephine heet. Maar Clement is ook medeoprichter en leider van De Zwarte Hand, een van de eerste verzetsgroepen in België. De nazi’s rollen de groep op: 109 van de 111 meestal erg jonge leden beginnen een tocht langs de concentratiekampen, slechts 37 keren terug. Als onderwijzer in de gemeenschapsschool in Puurs haalde Tjen Mampaey elk jaar een van de overlevenden naar zijn klas. Nu dat niet meer kan zijn er andere manieren nodig om de stem van het verzet te doen weerklinken. Dit boek reconstrueert de nazibezetting in Klein-Brabant en de Rupelstreek vanuit het standpunt van jonge mensen die hun rug rechtten en neen zeiden. Het sluit af met een dialoog met de kleinkinderen en andere jonge verwanten van leden van De Zwarte Hand en met laatstejaarsscholieren. Met een voorwoord van Bruno De Wever.
"Een boek als 'Zijn naam was Clement Dielis' moet geschreven worden opdat jonge mensen zouden weten wat er toen gebeurd is. [...] De positieve boodschap van de verzetsstrijders blijft luid en helder klinken. [...] Tjen Mampaey heeft deze boodschap in zijn boek gebracht zonder te moraliseren. Zijn zinnen zijn zonder franjes en spreken de lezer direct aan. De boodschap komt dan ook integraal, maar hard over." - Humanistischverbond.be (4/11/2022)
Dankwoord 9 Woord vooraf door Bruno De Wever 11 Inleiding. Verhalen moeten worden verteld 15 1. Proloog 17 2. Naar Puurs 23 3. Op het gemeentehuis 29 4. De Zwarte Hand 35 5. In actie 45 6. De zomer van ’41 65 7. Aangehouden 75 8. Het proces 93 9. De executie 105 10. Terug thuis 113 11. De pijnlijke gevolgen 123 12. De erfenis van de collaboratie 133 13. De erfenis van het verzet 149 14. De kleinkinderen van De Zwarte Hand 169 15. Jongeren van nu 183 Tot slot 191 Bijlage 1 – Doodsbrief Clement Dielis 193 2 – Doodsprentje Clement Dielis 194 3 – Schoolgaande leden van De Zwarte Hand 195 4 – Uittreksel Notulenboek gemeenteraad Puurs 1942 201 5 – Vergeet hen niet! 202 Noten 205 Bibliografie 207
Inhoudsopgave
Tjen Mampaey was onderwijzer in de Gemeenschapsschool in Puurs (GO! Puurs) en werkte voor uitgeverij EPO. Publicaties bij EPO: De Zwarte Hand (1993), Die van De Lamp (1996), IJzer en vuur (1998), Is ’t nu al tijd, meester? (2004) en België. Een geschiedenis van onderuit (red. met Jan Dumolyn, 2012), De Zwarte Hand (herziene editie, 2018).
