Tekst achterflap
Volledig herziene zesde druk. Wat is jeugdcriminaliteit? Welke strafbare feiten plegen jongeren en hoe pakken we deze jongeren aan in Nederland? Focus op jeugdcriminaliteit geeft antwoord op deze en andere vragen met betrekking tot de aard, kenmerken en aanpak van jeugdcriminaliteit in Nederland. Na een korte inleiding in de criminologische theorie wordt de overstap gemaakt naar de Nederlandse praktijk. Hoeveel jongeren plegen delicten en welke delicten plegen zij? Welke typen jeugddelinquenten kennen we, wat zijn hun motieven en hoe groeien deze jongeren op? Behalve een stand van zaken geven de auteurs ook inzicht in de reacties op crimineel gedrag. Welke straffen en welke interventies kennen we in Nederland en wat zijn de mogelijkheden voor preventie? De besproken themas zijn volop geïllustreerd met actuele praktijkvoorbeelden en casuïstiek waardoor het boek goed leesbaar is. Focus op jeugdcriminaliteit kan beschouwd worden als een inleiding voor de beroepspraktijk. Het is bedoeld voor geïnteresseerden in jeugdcriminaliteit, voor studenten aan sociale, pedagogische, juridische en politieopleidingen en voor alle professionals die in de praktijk in aanraking komen met het fenomeen jeugdcriminaliteit.
Biografie
Dr. Henk Ferwerda is criminoloog, politieonderzoeker en directeur van Bureau Beke. Sinds 1986 publiceert hij op diverse terreinen van de criminaliteit, het veiligheidsbeleid en de strafrechtketen. Hij is gepromoveerd aan de RUG op het onderwerp criminele carrières van jeugdige delinquenten. Onderzoeken en publicaties waarbij hij recent betrokken is, liggen onder andere op het terrein van gewelddadige jeugdgroepen, moord en doodslag, cold cases, vermissingen, forensische opsporing, grootschalige ordeverstoringen en ordeverstoorders, georganiseerde criminaliteit en afpersing. Hij is als deskundige op het gebied van jeugdcriminaliteit geregistreerd in de databank van de Landelijke Deskundigheidsmakelaar van de Politieacademie (LDM) en daarnaast is hij een van de projectleiders als het gaat om het uitvoeren van onderzoek voor het Auditteam Voetbal en Veiligheid. Henk Ferwerda heeft diverse nevenfuncties. Zo is hij bijvoorbeeld lid van de klachtencommissie van de Raad voor de Kinderbescherming; lid van de klankbordgroep van Pactum Rijn-Side te Arnhem; een jeugdhulpverleningsinstelling die zich bij uitstek richt op randgroepjongeren; academisch correspondent voor Cahiers Politiestudies van de Stichting Maatschappij en Veiligheid én lid van de Raad van advies van de opleiding Criminologie van de VU Amsterdam. Anton van Wijk is criminoloog en directeur van Bureau Beke. Daarvoor was hij als senioronderzoeker verbonden aan de Politieacademie. Hij is gepromoveerd op het onderwerp Juvenile sex offenders and non-sex offenders; a comparative study, publiceert (inter)nationaal over diverse criminaliteitsonderwerpen. Binnen het kantoor houdt hij zich ondermeer bezig met onderzoek naar ernstige vormen van criminaliteit, met specifieke aandacht voor zedenmisdrijven. Over dat onderwerp zijn verschillende publicaties van zijn hand verschenen. Recente publicaties zijn: ‘Doorgeslagen. Een exploratief onderzoek naar gewelddadige verkrachtingen en verkrachters’ (Boom, 2011) en een review van de literatuur over jeugdige zedendelinquenten (Tijdschrift voor Seksuologie, 2012). Hij heeft de cursus Criminal Investigative Analysis gevolgd en de training Violent Crime Behavior van de Academy Group in de Verenigde Staten. Hij staat geregistreerd in de databank van de Landelijke Deskundigheidsmakelaar van de Politieacademie (LDM). Momenteel bereidt hij samen met anderen een boek voor over serieplegers en doet hij onderzoek naar misstanden in sekten.
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave Voorwoord 9 1 Criminaliteit onder de loep 11 1.1 Criminologie en criminaliteit gedefinieerd 11 1.2 Criminologische theorieën: twee stromingen 12 1.2.1 Oorzaaktheorieën 12 1.2.2 Controle- of beheersingstheorieën 20 Leerdoelen en opdrachten Hoofdstuk 1 24 2 Wat is jeugdcriminaliteit? 25 2.1 Naar een heldere definitie 25 2.2 Jeugdcriminaliteit als containerbegrip 27 Leerdoelen en opdrachten Hoofdstuk 2 28 3 Cijfers over jeugdcriminaliteit in Nederland 29 3.1 Verschillende bronnen, verschillende cijfers 29 3.1.1 Politiestatistieken 29 3.1.2 Self-reportonderzoek 30 3.1.3 Slachtofferonderzoek 31 3.2 Een beeld van de jeugdcriminaliteit in Nederland 32 3.2.1 Toename of afname? 33 3.2.2 Het topje van de ijsberg 35 3.2.3 Self-reportonderzoek als aanvulling op de politiestatistieken 35 3.2.4 Ophelderingspercentage 36 3.2.5 Jongens en meisjes 37 Leerdoelen en opdrachten Hoofdstuk 3 38 4 De vele gezichten van jeugdcriminaliteit 39 4.1 Typen jeugddelinquenten 39 4.2 Jeugdcriminaliteit als ‘normaal’ kickgedrag 40 4.3 De harde kern 41 4.4 De status van meelopers: rekruten of afzwaaiers 45 4.5 De psychopathologische jeugddelinquent 46 4.5.1 Wat is een (psychische) stoornis? 46 4.5.2 Licht verstandelijke beperking (LVB) 47 4.5.3 Alcohol- en drugsmisbruik 48 4.5.4 ADHD 49 4.5.5 Gedragsstoornissen 49 4.5.6 Internaliserende problemen 50 4.6 Jeugdcriminaliteit in groepsverband 51 4.6.1 Hinderlijke groepen 52 4.6.2 Overlastgevende groepen 53 4.6.3 Criminele groepen 53 4.6.4 Bendevorming 53 4.6.5 De context 54 4.7 Sekse en etniciteit onder de loep 54 4.7.1 Sekse en criminaliteit 55 4.7.2 Etniciteit en criminaliteit 56 4.8 Focus op een tweetal bijzondere dadertypen 58 4.8.1 De jeugdige veelpleger 58 4.8.2 De jeugdige zedendelinquent 59 Leerdoelen en opdrachten Hoofdstuk 4 61 5 De ontwikkeling in de aanpak van jeugddelinquenten 63 5.1 Heropvoeding en gedragsverandering 63 5.2 Commissie Van Montfrans 63 5.3 Wijziging jeugdstrafrecht 64 5.4 Vroege en gedifferentieerde aanpak 64 5.5 Persoonsgerichte aanpak 65 5.6 Criminele jeugdgroepen 66 5.7 Adolescentenstrafrecht 67 Leerdoelen en opdrachten Hoofdstuk 5 68 6 Reacties op crimineel gedrag 69 6.1 Strafmogelijkheden voor jeugdigen 70 6.2 De aanpak van kickgedragdelinquenten 73 6.3 De aanpak van meelopers en harde kern 75 6.4 De aanpak van psychopathologische jeugddelinquenten 77 6.5 De aanpak van de jeugdige veelpleger 78 6.6 De aanpak van de jeugdige zedendelinquent 79 6.7 Jeugdcriminaliteit in groepsverband aangepakt 80 Leerdoelen en opdrachten Hoofdstuk 6 83 7 Vroegtijdig signaleren en voorkomen van criminele carrières 85 7.1 Soorten preventiestrategieën 85 7.2 Soorten preventieprogramma’s 86 7.3 Signalen voor toekomstig crimineel gedrag 86 7.3.1 Leeftijdsinadequaat en leeftijdsadequaat gedrag 87 7.3.2 Risicofactoren op een rij 87 7.4 Oorzaak en gevolg: een riskante onderneming 88 7.5 Het opvangen van de signalen 90 7.6 Vroegtijdig interveniëren 92 7.6.1 Vrijwillig en preventief 92 7.6.2 Strafrechtelijk en civielrechtelijk 93 7.6.3 Voorbeelden van aanpakken 93 Leerdoelen en opdrachten Hoofdstuk 7 95 8 Portretten van jeugdige delinquenten 97 8.1 Psychisch gestoorde geweldpleger: je goed voelen door geweld 97 8.2 Misbruiker van kleine kinderen: ik heb geen vrienden 101 8.3 Marokkaanse veelpleger: gewoon zijn eigen gang gaan 103 8.4 Een slachtoffermeisje: van wegloopster tot prostituee 105 8.5 De Badhuisgroep: op straat leef je 107 8.6 Een starter: mijn broer is mijn voorbeeld 109 8.7 Voetbalsupporter: in het weekend slaan de stoppen door 111 8.8 Tot besluit 112 Leerdoelen en opdrachten Hoofdstuk 8 114 Geraadpleegde bronnen 115
